شانه یخ‌زده یا فروزن شولدر وضعیتی است که در آن شانه فرد دردناک و سفت می شود و علت اصلی آن بطور دقیق مشخص نیست اگرچه برخی عوامل خطر بروز آن را افزایش می دهند.
این عارضه زمانی اتفاق می افتد که کپسول مفصلی شانه ضخیم، منقبض و سفت تر از آنچه باید باشد می شود. به همین دلیل، شانه منجمد با اصطلاح پزشکی «کپسولیت چسبنده» نیز شناخته می‌شود. یخ زدگی می تواند در یک شانه یا هر دو شانه دیده شود.
اگر بین 40 تا 60 سال سن دارید، احتمال ابتلا به شانه یخ زده بیشتر است و در بین خانم ها نیز کمی شایع تر است. احتمال ابتلا به این عارضه شایع در افرادی با شرایط خاص پزشکی مانند مبتلایان به دیابت نیز بیشتر است.
دلایل شانه یخ زده
پزشکان هنوز دقیقاً نمی دانند که چرا فروزن شولدر رخ می دهد ، تصور می شود که ممکن است ناشی از التهاب مفصل شانه و کپسول اطراف آن باشد.
شانه یخ زده اولیه (ایدیوپاتیک)
گاهی اوقات به نظر می رسد که هیچ دلیل زمینه ای برای ابتلا به شانه یخ زده در یک فرد وجود ندارد. این به عنوان شانه یخ زده اولیه (یا ایدیوپاتیک) شناخته می شود.
شانه منجمد ثانویه
شانه منجمد ثانویه زمانی است که آسیب قبلی به شانه شما وارد شده باشد، یا شما یک وضعیت پزشکی دارید که احتمال یخ زدگی شانه را افزایش می دهد.
گاهی اوقات در صورت آسیب دیدگی شانه، مانند آسیب به روتاتور کاف (تاندون ها و ماهیچه های شانه)، شانه منجمد ممکن است ایجاد شود. یا اگر مجبور باشید برای مدت طولانی شانه خود را ثابت نگه دارید، ممکن است این اتفاق بیفتد. برای مثال، این ممکن است بعد از شکستگی یا بعد از جراحی روی شانه شما ضروری باشد که خطر یخ زدگی شانه را افزایش می دهد.
برخی از شرایط پزشکی می توانند خطر ابتلا به سندرم شانه منجمد را افزایش دهند. این شامل:
- دیابت
- تیروئید کم کار
- تیروئید پرکار
- بیماری قلبی
علائم شانه یخ زده
درد مبهم یا دردناک در شانه آسیب دیده، که اغلب در شب یا زمانی که مفصل شانه خود را حرکت می دهید بدتر می شود.
سفتی اطراف مفصل شانه که ممکن است مانع از حرکت عادی شانه شود. این می تواند انجام کارهای روزمره مانند رانندگی یا لباس پوشیدن را دشوار کند.
مراحل بیماری
معمولاً گفته می شود که شانه یخ زده در چند مرحله ایجاد می شود که ممکن است با هم همپوشانی داشته باشند.
- فاز دردناک یا «انجماد». به آرامی دردی ایجاد خواهید کرد که هنگام حرکت بدتر می شود و شانه شما سفت تر می شود. این مرحله ممکن است از دو تا نه ماه طول بکشد.
- سفتی یا فاز «یخ زدگی». درد ممکن است کمتر شود، اما حرکت دادن شانه سخت‌تر می‌شود و بر فعالیت‌های روزانه‌تان تأثیر می‌گذارد. این مرحله ممکن است تا یک سال طول بکشد.
- مرحله تفکیک یا «ذوب» سفتی به تدریج کاهش می یابد و اکثر افراد بهبودی کامل پیدا می کنند. این مرحله ممکن است تا سه سال طول بکشد.
روشهای درمان
شانه یخ زده اغلب به خودی خود بهتر می شود، اما توجه داشته باشید که بهبودی کامل ممکن است چندین سال طول بکشد.
هدف هر درمانی کاهش درد و افزایش حرکت شانه است. درمان زودهنگام ممکن است بهترین نتایج را به همراه داشته باشد.
- اگر به تسکین درد نیاز دارید، از مسکن های بدون نسخه مانند پاراستامول یا ایبوپروفن استفاده کنید.
- این مهم است که به استفاده از شانه خود ادامه دهید تا کمک کنید تا آنقدر که درد شما اجازه می دهد آن را متحرک نگه دارید. تعادل بین استراحت و فعالیت را هدف قرار دهید. این ممکن است بر برخی از فعالیت های معمول روزانه شما تأثیر بگذارد.
- هر توصیه ای را که پزشک عمومی یا فیزیوتراپیست به شما در مورد حرکت دادن شانه می دهد، از جمله هر تمرینی که به شما داده می شود، دنبال کنید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یک درمان مهم برای شانه یخ زده است.
فیزیوتراپی برای درمان شانه منجمد شامل طیف گسترده ای از درمان های مختلف است.
- تمرینات ورزشی. فیزیوتراپیست تمریناتی را به شما نشان می دهد که در خانه انجام می دهید تا عملکرد و حرکت شانه منجمد شما را بهبود بخشد.
- درمان دستی. این زمانی است که فیزیوتراپیست مفصل شانه شما را به روشهای خاصی حرکت می‌دهد تا به تسکین هرگونه درد یا سفتی کمک کند. همچنین ممکن است به بازیابی حرکت طبیعی کمک کند.
- مدالیته های ضددرد. سوزن خشک و الکتروتراپی می توانند برای تسکین درد مورد استفاده قرار بگیرند.
جراحی
همانطور که گفته شد این بیماری بخوبی به روشهای درمانی پاسخ می دهد و جراحی بندرت برای درمان آن مورد نیاز است.